Εκφοβισμός

Ο εκφοβισμός  γλώσσα μπορεί να εκφραστεί με λέξεις όπως εκφοβισμός, παρενόχληση, εξάντληση. Πρόκειται για μια μορφή ψυχολογικής βίας όπου ένα άτομο ή μια ομάδα, καταχρώμενη τη δύναμη ή τη θέση της, επιτίθεται συναισθηματικά και κοινωνικά σε ένα άλλο άτομο, είτε με συνεχή είτε με σύντομο τρόπο, μέσω πίεσης, ταπείνωσης, απειλών ή άλλων μεθόδων.

Όλα ξεκινούν όταν ένα άτομο γίνεται στόχος ασέβειας ή επιβλαβούς συμπεριφοράς, συνήθως υπό το πρόσχημα ενός «αστείου». Ο παρενοχλητής δημιουργεί ένα εχθρικό περιβάλλον με υπαινιγμούς και ειρωνείες, υπονομεύοντας τη φήμη του άλλου και οδηγώντας τον σε ψυχολογική κατάρρευση. Αυτό μπορεί να συμβεί στο χώρο εργασίας, στο σχολείο, στο σπίτι, στο δρόμο ή ακόμη και σε ένα κατάστημα.

Σε μακροπρόθεσμες περιπτώσεις, το θύμα μπορεί να υποστεί άγχος, ψυχοσωματικές διαταραχές, προβλήματα διαχείρισης θυμού, απομόνωση ή ακόμη και αυτοτραυματικές ή επιθετικές τάσεις. Μπορεί να εμφανιστεί αϋπνία, ντροπή, ανησυχία, αδυναμία ταυτότητας, παράνοια, σύνδρομο εξουθένωσης και συγκρούσεις στην οικογένεια. Ίσως φτάσει στο σημείο να εγκαταλείψει τη δουλειά ή το σχολείο.

Ποιες είναι οι ψυχολογικές και κοινωνικές ρίζες αυτής της κατάστασης; Πώς μπορούμε να την εντοπίσουμε και να την αντιμετωπίσουμε; Πώς επηρεάζονται άτομα με αγχώδεις διαταραχές ή κοινωνική φοβία; Μήπως διαταράσσεται περαιτέρω η ήδη ευαίσθητη συναισθηματική τους ισορροπία;

Μία από τις πρώτες μεθόδους που χρησιμοποιεί ο θύτης είναι η αγνόηση.

Το άτομο αγνοείται – σαν να μην υπάρχει, δεν ακούγεται ή δεν φαίνεται. Οι ιδέες και η παρουσία του δεν λαμβάνονται υπόψη.

Τι να κάνεις: Μην κανονικοποιείς περίεργες καταστάσεις. Εξέφρασε λεκτικά την παρατήρησή σου – π.χ., «Γιατί δε με κοιτάς όταν μιλάς;» ή «Γιατί ο συνάδελφός μου πληρώνεται περισσότερο;» Προετοίμασε σενάρια και στρατηγικές για τέτοιες στιγμές. Αν δεν μπορείς να απαντήσεις άμεσα, επέστρεψε αργότερα και ανάδειξε την κατάσταση.

Μια άλλη μέθοδος είναι ο εξευτελισμός.

Γελούν εις βάρος του ατόμου, αγνοούν τα αστεία του, εστιάζουν σε ασήμαντες λεπτομέρειες.

Τι να κάνεις: Κάνε ερωτήσεις που παραμένουν στην ουσία: «Τι ακριβώς εννοείς;», «Δεν μπορείς να μου κάνεις ένα τόσο ανόητο αστείο, φύγε!»

Άλλη μέθοδος είναι η απόκρυψη πληροφοριών.

Ξαφνικές συναντήσεις ή χαμένα σημειώματα μειώνουν την ενημέρωση και τον έλεγχο του ατόμου.

Τι να κάνεις: Μην επιτρέπεις καταστάσεις "τετελεσμένων". Ζήτησε χρόνο για να προετοιμαστείς και να εκφράσεις τη γνώμη σου.

Μια ακόμα μέθοδος είναι η συνεχής κριτική – ό,τι κι αν κάνεις, πάντα θα βρεθεί κάποιο λάθος.

Τι να κάνεις: Υπερασπίσου αυτό που πιστεύεις, ακόμη κι αν δεν είσαι απόλυτα σίγουρος. Επισήμανε τη συνεχή τάση υποτίμησης και αντέδρασε με σοβαρότητα.

Η τελευταία μέθοδος είναι η ενοχοποίηση του θύματος – με φράσεις όπως «Τα παραλές», «Καημένε», «Είσαι πάντα αντίθετος».

Τι να κάνεις: Η ευθύνη ανήκει στον θύτη, όχι σε σένα. Είναι φυσικό να νιώθεις ντροπή, αλλά πρέπει να γνωρίζεις ότι έχεις δικαίωμα να υπερασπιστείς τον εαυτό σου. Σκέψου ποιοι μπορούν να σε στηρίξουν και αναζήτησε βοήθεια.

Μην ξεχνάς: Οι θύτες είναι συχνά πρώην θύματα. Πολλοί έχουν ναρκισσιστικά ή προκατειλημμένα χαρακτηριστικά. Αν δεχτείς παρενόχληση, κράτα σημειώσεις, μίλησε με αξιόπιστους συναδέλφους και βρες πού μπορείς να αναζητήσεις ψυχολογική, ιατρική ή νομική υποστήριξη.